پروفسور اکبر مأنوسی, اوتاوا, کانادا
۲۲ آذرماه ۱۴۰۳

اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، که در پلتفرم “Truth Social” منتشر شده‌اند، نه تنها در فضای رسانه‌ای بلکه در محافل اقتصادی نیز سبب بروز واکنش‌های گسترده‌ای شده است. ترامپ در این پست‌ها، کانادا را به عنوان “پنجاه و یکمین ایالت” ایالات متحده خوانده و جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، را “فرماندار کانادا” نامیده است.

این اظهارات پس از یک دیدار شام با حضور ترودو در فلوریدا که محور گفتگوهای آن بر سر مسائل تجاری و تعرفه‌ها بود منتشر شده‌اند.

ترامپ‌ که پیش‌تر نیز تصمیم خود برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از کانادا و مکزیک را اعلام کرده بود با این اقدام خود احتمال وارد آمدن ضربه‌ای جدی به اقتصاد کانادا را مطرح ساخته است. ترودو در پاسخ به این اظهارات آن‌ها را به عنوان اقداماتی “ویرانگر” توصیف کرده و تأکید کرده است که چنین تصمیماتی می‌تواند تأثیرات منفی جدی بر اقتصاد کانادا داشته باشد.

از منظر اقتصادی، تصمیمات ترامپ نه تنها بر کانادا بلکه بر اقتصاد ایالات متحده نیز تأثیرگذار خواهد بود. باید در نظر داشت که آمریکا ۶۵ درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از کانادا وارد می‌کند و همچنین مقدار قابل توجهی برق و گاز طبیعی نیز از این کشور تأمین می‌شود. این منابع حیاتی، زنجیره‌ی امنیت انرژی و پایداری اقتصادی آمریکا را تضمین می‌کنند. از این رو هرگونه تنش تجاری که به قطع یا کاهش این منابع منجر شود، می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ای به اقتصاد آمریکا آسیب رساند.

علاوه بر این ایالات متحده به واردات فولاد، آلومینیوم و محصولات کشاورزی از کانادا وابسته است. قطع یا کاهش این واردات نیز می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها و تورم در داخل آمریکا شود.

تهدیداتی که از سوی داگ فورد، نخست‌وزیر ایالت انتاریو، مبنی بر قطع تأمین انرژی به ایالات متحده در صورت اعمال تعرفه‌های پیشنهادی مطرح شده، نیز می‌تواند تنش‌های میان دو کشور را تشدید نماید.

تجارت روزانه بین کانادا و ایالات متحده امریکا معادل دو میلیارد و هفتصد میلیون دلار و حجم تجارت سالانه دو کشور قریب بر ۲.۷ تریلیون دلار میباشد که نزدیک به دو برابر تجارت ایالات متحده با ۲۷ کشور اتحادیه اروپا میباشد و این اهمیت و عمق روابط اقتصادی میان دو کشور را نشان‌ میدهد. این روابط تجاری تنها بخشی از پیوندهای عمیق‌تری است که شامل همکاری‌های امنیتی، اجرای قانون، حفاظت از محیط‌زیست و تجارت آزاد می‌شود.

بنابراین با توجه به این روابط چندوجهی و پیچیده، ضروری است که هر دو دولت از اقداماتی که ممکن است به تنش‌های بیشتری منجر شود اجتناب کرده و به جای آن بر حفظ و تقویت پیوندهای موجود و حل مسائل از طریق گفتگو و همکاری تمرکز نمایند.

با همه این اوصاف، به نظر می‌رسد که اظهارات ترامپ بیشتر تلاشی سطحی و بدون برنامه‌ریزی باشد تا یک راهبرد دیپلماتیک.